1:29 PM
 Với điều kiện thời tiết miền bắc từ tháng 1-2 âm lịch thường mưa nhiều, độ ẩm cao kéo dài thành từng đợt, lại trùng với thời điểm bưởi Diễn ra hoa rộ, ảnh hưởng đến khả năng thụ phấn-thụ tinh và đậu quả. Đặc biệt khi ẩm cao, vườn đọng nước không tiêu nước kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển mặt khác khi mưa nhiều ôxi hòa tan trong đất giảm mạnh hạn chế quá trình hô hấp của rễ do đó cây không đủ dinh dưỡng để nuôi hoa quả dẫn đến rụng hoa - quả hàng loạt. Để giải quyết triệt để tình trạng này, sau đây Vườn Sinh Thái Trung Việt xin đưa ra các giải pháp giúp bà con khắc phục hiện tượng rụng hoa, quả trên cây bưởi Diễn trong điều kiện thời tiết mưa, ẩm kéo dài. |
1-Nguyên nhân dẫn đến rụng hoa quả:
Bà con cần phân biệt 2 nhóm nguyên nhân dẫn đến 2 hiện tượng rụng hoa – quả khác nhau: Rụng hoa, quả sinh lý và rụng hoa quả do điều kiện bất thuận từ thời tiết(nấm bệnh, mưa nhiều, ít ánh sáng…) từ đó có các biện pháp chăm sóc phù hợp nhất tùy theo tuổi của cây và sản lượng quả đã cho từ vụ trước.
+ Thứ nhất: Rụng hoa-quả sinh lý(hoa và quả rụng cả phần cuống) do thiếu dinh dưỡng đặc biệt là dinh dưỡng thiết yếu trung lượng và vi lượng.
Rụng hoa quả sinh lý là hiện tượng bình thường xảy ra ở cây ăn quả nói chung. Khi cánh hoa rụng hết báo hiệu quá trình thụ phấn thụ tinh đã hoàn thành, lúc này cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả non, đây cũng là thời điểm cây thường thiếu và mất cân bằng dinh dưỡng nhất, dễ mẫn cảm với bệnh nhất. Hiện tượng rụng quả sinh lý là nhằm mục đích bảo vệ sức sinh trưởng của cây, khi số lượng hoa quả nhiều cây có cơ chế tự rụng đi một phần để duy trì khả năng sinh trưởng, phát triển của cây bình thường.
 
Rụng hoa hàng loạt tại vườn bưởi Diễn 9 năm tuổi, Xuân Mai - Hà Nội (Ảnh chụp: 11/03/2015-Ks Phạm Công Khải)
+ Thứ hai: Rụng hoa quả do cây bị nhiễm nấm bệnh, gặp điều kiện bất thuận từ thời tiết...
Khi quan sát thấy quả rụng ở phần tiếp giáp giữa đài hoa và núm quả thì có thể kết luận hiện tượng này là do cây có thể đã bị nhiễm sâu bệnh, gặp điều kiện bất lợi từ thời tiết. Nếu kết hợp với thiếu và mất cân bằng dinh dưỡng thì hiện tượng rụng hoa-quả non diễn ra phức tạp hơn, khó kiểm soát, có thể rụng tới 70-80% số hoa/quả trên cây.
Như vậy cho dù là do nguyên nhân nào thì hệ quả vẫn là gây hiện tượng rụng quả-đây là hiện tượng không mong muốn đối với các nhà vườn. Để khắc phục tình trạng trên bà con cần tiến hành các biện pháp đồng bộ sau đây:
Một là: Sau khi thu hoạch cần ghi chép sản lượng mỗi cây để có công thức bón phân riêng biệt cho mỗi cây, nếu sản lượng quả thu hoạch là đồng đều thì không cần bước này. Cần phải làm công việc này vì với những cây cho sản lượng cao cần bón lượng phân nhiều hơn, cân đối hơn. Đây chính là bón theo nhu cầu cây, không thừa, không thiếu dinh dưỡng.
Hai là: Sau khi thu hoạch cần cắt tỉa tạo tán, tạo thông thoáng cho vườn cây sao cho ánh sáng tiếp xúc xuống mỗi cây đạt diện tích lớn nhất, nên cắt tỉa tạo tán mở kết hợp quét vôi gốc cây phòng trừ sâu đục thân.
Ba là: Chọn thời điểm thích hợp để làm hoa, tác động cơ giới sao cho hoa nở rộ vào khoảng thời gian ít gặp mưa nhất. Thông thường tháng 11-12 âm lịch cần có các biện pháp “làm hoa”, các biện pháp thường là xiết nước, ngưng bón phân, khoanh vỏ, chặt rễ…tuy nhiên để hoa nở đều, chùm to, khỏe cần nuôi cành lộc thu thật tốt từ trước đó(tháng 7-9).
Bốn là: Hỗ trợ phân hóa mầm hoa và bảo vệ hoa khỏi sâu bệnh. Trong thời kỳ phân hóa mầm hoa cần phun chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái qua lá để nuôi hoa. Đồng thời phun thuốc trừ sâu(nhện, rệp, rầu…) ngăn chặn côn trùng trích hút hoặc ăn mất mầm hoa(vì lúc này mầm hoa rất nhỏ), ngoài ra sử dụng thuốc AKH SUPER để phòng trừ nấm sương mai, mốc ngay từ đầu sẽ không bị thối hoa sau này.
Năm là: Sau khi cánh hoa rụng hết báo hiệu quá trình thụ phấn-thụ tinh kết thúc. Dùng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái phun đều một lượt lên tán lá để giữ quả và nuôi quả sau này, nên phun 3-5 đợt, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày, tùy điều kiện thực tế lúc đó.
Lưu ý:
- Trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao kéo dài nên sử dụng AKH SUPER + canxi hữu cơ phun lên lá, hoa cứ 3-5-7 ngày/lượt phun 2-3 lượt. Mục đích để tăng độ bền vững của tầng rời ngăn chặn rụng hoa quả đồng thời tiêu diệt nấm mốc, sương mai gây thối hoa.
-Khi quả phát triển ổn định, lên tôm, tép bưởi thì bà con ngừng phun qua lá mà lúc này nên bón qua đất để hạn chế quá trình phát triển quá mạnh và mất cân đối của quả gây nứt/rụng quả. Đặc biệt đối với cam đường canh lúc này chỉ dùng chế phẩm VST để tưới gốc, muốn phòng trị bệnh vàng lá thối rễ do nấm phythopthora cần pha thêm AKH SUPER để tiêu diệt mầm bệnh.
-Ngoài ra bà con cần kết hợp với các dòng sản phẩm có chứa hàm lượng caxi hữu cơ, các thuốc đặc trị nấm bệnh khác, phân NPK tổng hợp chuyên dùng cho cây ăn quả…mới đem lại hiệu quả cao.
Sau đây là hướng dẫn cụ thể cách sử dụng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái cho cây có múi nói chung để ngăn chặn những tình trạng không mong muốn xảy ra trong quá trình trồng và chăm sóc:
I-Công dụng của chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái(VST)
1.1 Thời kỳ kiến thiết cơ bản: Giúp cây sinh trưởng phát triển tốt, khỏe mạnh, kích thích bộ rễ phát triển sâu rộng, lá dày, tán lá phát triển đều về các hướng, tạo điều kiện cho việc cắt tỉa tạo tán, tăng cường khả năng quang hợp.
1.2 Thời kỳ kinh doanh: cây phát triển lộc đồng đều, phân hóa mầm hoa sớm, hoa to và đều, nâng cao tỷ lệ thụ phấn-thụ tinh và đậu quả, giảm rụng hoa quả sinh lý, hạn chế hiện tượng ra hoa quả cách năm, chất lượng quả ổn định, quả ít bị nứt và khô quả(đặc biệt là giống bưởi Hoàng).
Khi sử dụng chế phẩm Vườn Sinh Thái thường xuyên liên tục theo đúng theo quy trình kỹ thuật có thể tăng sức đề kháng cho cây giúp giảm được một số loại sâu, bệnh như: sâu vẽ bùa, rầy chổng cánh, sâu đục thân, các loại rệp, nhện; bệnh ghẻ, bệnh loét, bệnh vàng lá gân xanh…, ngoài ra còn giảm 30-50% lượng phân bón hóa học, nâng cao sản lượng quả từ 20% trở lên. Đặc biệt trên cây có múi(điển hình là cam đường canh) hay bị bệnh vàng lá thối rễ do nấm gây ra. Khi sử dụng chế phẩm vườn sinh thái để tưới gốc(kết hợp bón phân hữu cơ ủ cùng nấm đối kháng có pha trộn thêm AKH SUPER) sẽ phòng và trị được bệnh vàng lá thối rễ trên cây có múi một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
II-Quy trình sử dụng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái(VST)
2.1 Thời kỳ kiến thiết cơ bản
+ Tưới gốc: Sau khi trồng 15-30 ngày, dùng 100ml chế phẩm VST pha với 100-150 lít nước tưới ẩm đều xung quanh gốc cho 30-50 cây. Định kỳ 30-45 ngày tưới một lần.
+ Phun qua lá: Sau khi trồng 3 tháng, dùng 5ml chế phẩm VST pha với 10-15 lít nước phun lướt đều một lượt, định kỳ phun 15-20 ngày/lần.
Lưu ý: Số lần phun/tưới có thể thay đổi tùy theo tình trạng của cây cũng như tính chất đất đai từng vùng. Ngoài ra cần pha thêm thuốc trừ nấm gây vàng lá thối rễ để tưới gốc.
2.2 Thời kỳ kinh doanh
2.2.1 Quy trình sử dụng chế phẩm sinh học VST cho cây Bưởi(Diễn, Da xanh, Hoàng…)
*Liều lượng pha chế khi sử dụng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái:
Dùng 100ml chế phẩm VST pha với 200-300 lít nước, tùy theo thời kỳ phát triển của cây.
Lưu ý khi sử dụng chế phẩm Vườn Sinh Thái:
- Lắc đều chai trước khi sử dụng.
- Không phun chế phẩm VST quá liều lượng(không phun đậm, chỉ phun lướt). phun đậm có thể dẫn đến xoăn lá, vàng lá, cháy lá…
- Không phun khi trời mưa, trước hoặc sau mưa 10-15h. Sau khi phun gặp mưa trong thời gian 24 trở lại cần phun bổ sung.
- Không phun chung Vườn sinh thái với thuốc BVTV.
- Khi cây bị sâu bệnh cần phòng và trị sâu bệnh xong mới sử dụng VST.
- Nếu cây chưa bị sâu bệnh có thể kết hợp pha trộn VST + AKH để phun. Nếu cây bị bệnh thì dùng AKH SUPER độc lập để phun phòng/trị bệnh(AKH SUPER là thuốc đặc trị nấm và vi khuẩn gây bệnh trên cây có múi).
- Liều lượng, số lần phun chế phẩm VST cần điều chỉnh dựa vào thực tế cây trồng tại vườn(có thể tăng hoặc giảm tùy tình trạng cây trồng).
*Sử dụng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái vào các thời điểm sau:
ü Thời kỳ phát triển Lộc(nuôi cành mẹ để phân hóa mầm hoa thuận lợi nhất).
ü Thời kỳ trước khi ra hoa 15-30 ngày: Tương ứng với thời điểm “Đã” tác động cơ giới để thúc cây phân hóa mầm hoa(xiết nước, chặt rễ non): phun 1-2 lần theo hướng dẫn, tùy theo tình trạng cây trồng. Thời kỳ này cần lưu ý phòng trừ sâu bệnh để bảo vệ mầm hoa(côn trùng, rầy, rệp có thể trích hút phá hoại mầm hoa, ảnh hưởng đến khả năng phát triển của chùm hoa sau này).
ü Thời kỳ “kết thúc” quá trình thụ phấn - thụ tinh: Kết thúc thụ tinh, bầu quả bắt đầu hình thành(quan sát thấy quả non, rất nhỏ). Lúc này quan sát thấy các cánh hoa đã rụng hết cần tiến hành phun chế phẩm VST để cung cấp dinh dưỡng nuôi quả ngay từ đầu, giảm rụng quả sinh lý.
ü Thời kỳ nuôi quả và phát triển quả: Phun chế phẩm sinh học VST 2-4 lần, mỗi lần cách nhau 5-10 ngày, tùy theo tình trạng cây.
Cần lưu ý:
+ Khi hoa đã rụng hết cánh cần kết hợp thêm công thức phun phức hợp để giữ quả, hạn chế rụng và sâu bệnh hại quả.
Công thức bao gồm: chế phẩm sinh học VST kết hợp với một hỗn hợp thuốc tổng hợp khác gồm 3-4 thành phần khác nhau(sẽ được hướng dẫn pha chế theo công thức và dựa vào thực tế từng vùng, từng thời điểm)èQuan trọng !!!
+ Các điều kiện hội tụ rụng quả sinh lý để phòng rụng quả: Mưa nhiều, vườn không tiêu nước kịp thời, thời tiết bất lợi, thiếu và mất cân bằng dinh dưỡng, thừa dinh dưỡng khi phun qua lá(vì vậy không phun đậm và thừa các dòng chế phẩm qua lá).
+ Nếu mật độ quả cao/cành cần tỉa bớt quả cho phù hợp với sức sinh trưởng của cây và tán lá.
+ Khi quả phát triển ổn định(lên tôm, tép bưởi) thì không nên phun các chế phẩm dinh dưỡng qua lá mà nên cho cây hấp thu dinh dưỡng qua dễ(hạn chế phát triển mất cân đối, gây nứt quả).
+ Đối với Bưởi Hoàng rất dễ mẫn cảm với hiện tượng nứt quả do đó không nên sử dụng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái vào thời kỳ quả đã phát triển ổn định và lên tôm-tép.
2.2.2 Quy trình sử dụng chế phẩm sinh học VST cho cây cam(cam đường, cam vinh, cam lòng vàng…)
-Thời kỳ phát triển Lộc: Dùng 100ml chế phẩm VST + 250 lít nước phun đều 2 mặt lá, kết hợp phòng trừ sâu bệnh bảo vệ Lộc.
-Thời kỳ Trước khi ra hoa 15-30 ngày: Phun liều lượng như trên
-Thời kỳ tắt hoa, đậu quả non: Phun 1-2 lần với liều lượng như trên, tùy tình trạng của cây.
-Thời kỳ phát triển quả: chỉ nên áp dụng tưới gốc đặc biệt đối với cam đường canh vào thời điểm quả nhỏ(tháng 3-4, cây dễ phát triển lộc do thừa dinh dưỡng vì vậy không nên phun nhiều qua lá để hạn chế lộc, một khi lộc đã phát thì cây sẽ bị rụng quả ngoài ra từ tháng 6-8 quả dễ bị nứt do thừa dinh dưỡng. Khi cây phát lộc cần tác động cơ giới(khoanh vỏ những cành sinh trưởng mạnh có lá xanh, dày). Tuy nhiên khi đã ổn định quả nếu gặp thời tiết bất lợi(gió nóng, khô) cần phải xử lý cho vết khoanh vỏ nhanh liền(dán bang keo màu đen lên vết khoanh vỏ, tạo thuận lợi cho vết khoanh mau liền).
Hy vọng với những kinh nghiệm trên Vườn Sinh Thái Trung Việt sẽ giúp bà con hạn chế tối đa hiện tượng rụng hoa-quả trên bưởi diễn, tránh được thất thu không đáng có.
Chúc bà con thành công !
Liên Hệ Tư Vấn: Ks Phạm Công Khải * Hotline: 0976.804.678
Khi bạn gặp “Khó” hãy liên hệ với chúng tôi để có giải pháp tốt nhất !
|
