1:43 PM
 Thời gian gần đây rất nhiều bà con tại khu vực phía bắc có gửi những thắc mắc về sâu bệnh hại trên các nhóm cây lương thực, thực phẩm và cây ăn quả đến Phòng KT-Cty Trung Việt. Sau đây tôi xin giải đáp những thắc mắc của bà con liên quan đến kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh tổng hợp. Hy vọng sẽ phần nào giúp bà con hiểu và phòng trừ dịch bệnh một cách hiệu quả nhất. |
Câu hỏi 1: Ổi thường bị thối rụng hàng loạt. Khi bổ quả ra thấy có nhiều con Ròi màu trắng ăn rỗng ruột. Hỏi cách khắc phục như thế nào?
Trả lời: �"i bị rụng quả hàng loạt, có ròi bên trong chủ yếu có 2 loài gây hại: sâu đục quả và ruồi đục quả. Cách thức gây hại và đẻ trứng để duy trì nòi giống của chúng cũng khác nhau do đó cần phân biệt rõ để có biện pháp phòng trị đúng mới có hiệu quả cao.
*Sâu đục quả: Con trưởng thành là một loài bướm nhỏ màu nâu. Con cái đẻ trứng rải rác ở gần cuống của những quả còn non, sau vài ngày trứng nở thành sâu non đục vỏ quả chui vào bên trong cắn ăn phần thịt quả. Đặc biệt sâu đục quả thích ăn phần hạt và những phần xung quanh hạt. Sâu đục quả ăn thịt quả và thải phân qua lỗ đục tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn xâm nhập gây thối quả rất nhanh, nhất là ở ngay trên các lỗ đục có màu nâu sẫm, dần dần chuyển sang màu nâu đen làm ổi rụng hàng loạt.
Bổ những quả bị sâu đục ta sẽ thấy có nhiều sâu non (trung bình 4-5 con/quả) màu hồng hoặc hồng tím, đầu nhỏ màu nâu đen. Sâu thường gây hại từ khi quả còn non cho tới khi thu hoạch. Khi sâu đã ăn gần hết thịt quả, lớn đẫy sẽ chui ra khỏi lỗ đục buông mình rơi xuống đất tìm các kẽ nứt dưới đất hoặc kẽ lá, gốc cây để hóa nhộng. Sau một thời gian nằm dưới đất, nhộng sẽ vũ hóa, lột xác để trở thành con trưởng thành, tìm con đực kết đôi và đẻ trứng để hoàn thành một vòng đời của nó.
*Ruồi đục quả: Con trưởng thành là một loài ruồi nhỏ hơn ruồi nhà (Dacus dorsalis). Nhìn bề ngoài ruồi đục quả hơi giống con ong nhưng thân ngắn hơn, mình màu nâu vàng. Con cái dùng râu để chọn những quả sắp chín rồi quay đít cắm vòi đẻ trứng chích sâu qua vỏ quả để đẻ một ổ trứng (khoảng 5-10 quả) vào phần thịt quả. Sau ít ngày trứng nở thành các sâu non (hay còn gọi là ròi) có màu trắng ngà, không có chân đục ăn phần thịt quả xung quanh ổ trứng.
Càng lớn dòi càng ăn khỏe, ăn sâu vào giữa quả, kết hợp với sự xâm nhiễm của vi khuẩn và nấm làm cho vết thối lan rộng ra dẫn đến quả bị rụng hàng loạt. Cũng như sâu đục quả, khi đã lớn đẫy sức, dòi sẽ chui ra khỏi quả thối, tìm kẽ nứt ở đất hoặc gốc cây để chui vào hóa nhộng và sau đó sẽ vũ hóa để trở thành con ruồi trưởng thành như bố mẹ chúng.
Do lỗ chích đẻ trứng của ruồi rất nhỏ so với lỗ đục của sâu đục quả do đó rất khó phát hiện. Nhìn kỹ trên mặt vỏ quả thấy vết thâm, bóp nhẹ tay thấy chảy nước thì đúng là ruồi đục quả. Ruồi đục quả gây hại trên nhiều loại quả khác nhau như: cam, quýt, táo, ổi v.v… và cũng chỉ bắt đầu gây hại từ khi quả bắt đầu chín cho tới khi thu hoạch.
Biện pháp phòng trừ: Để hạn chế thiệt hại, bạn cần áp dụng một số biện pháp tổng hợp sau đây:
- Thu hoạch quả chín sớm hơn bình thường, không nên để quả chín lâu trên cây hấp dẫn ruồi đến tìm quả đẻ trứng (do mùi thơm của quả).
- Thu gom hết các quả rụng đem chôn sâu cùng vôi bột để diệt hết trứng, dòi và nhộng để tránh lây lan cho các lứa, vụ sau. Vệ sinh vườn sạch sẽ, cắt tỉa cho cây thông thoáng hạn chế nơi trú ngụ của bướm và ruồi trưởng thành.
- Biện pháp sử dụng các loại thuốc trừ sâu hóa học để phun phòng và phun trừ chỉ có tác dụng trước khi sâu đục quả và ruồi đục quả đẻ trứng. Đối với sâu đục quả nên sử dụng một số loại thuốc trừ sâu như Regent 800 WG, Fastac 5EC, Dipterex 90 SP… pha nồng độ 0,2% (15-20cc/bình 8 lít) phun kỹ trên cành, cuống và quả khi quả còn non nhằm làm ung thối trứng mới đẻ hoặc sâu non trước khi chúng đục vào bên trong. Không phun thuốc khi quả đã lớn vì sâu đã đục vào bên trong nên không còn tác dụng diệt trừ nữa, đồng thời tránh gây ngộ độc cho người sử dụng.
Đối với ruồi đục quả có thể dùng Basudin 10H, Regent 3G hoặc Furadan 3H rải xung quanh gốc cây để diệt nhộng còn nằm dưới đất chờ vũ hóa. Dùng thuốc Vizubon D, bẫy Pheromone để dẫn dụ và diệt ruồi đực nhằm hạn chế việc duy trì nòi giống của ruồi rất tốt (khi ruồi cái đẻ trứng nhưng không được thụ tinh thì trứng không nở thành dòi gây hại được).
Câu hỏi 2: Vườn táo 3 năm tuổi có nhiều cỏ dại, phun thuốc khi cây táo chưa có hoa thì ảnh hưởng gì đến quả không?
Trả lời: Trong trường hợp này bà con có thể phun thuốc diệt cỏ dại nhưng phải phun đúng cách và đúng liều lượng. Nếu phun các loại cỏ cháy thì không được để thuốc tiếp xúc với cây vì thuốc sẽ làm cháy cây. Bà con có thể phun một trong các loại thuốc sau: NABU 12,5EC; hoặc AMETREX 80 HBN ...theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Câu hỏi 3: Muốn diệt cỏ tranh thì làm thế nào?
Trả lời: Khi diệt cỏ Tranh bà con nên tiến hành làm bằng tay, dùng máy cắt hoặc dùng tay cắt hết một đợt khi cỏ lên đợt mới phun thuốc GLYPHOSATE cỏ sẽ chết, sau khoảng 2 tháng phun 1 lần nữa. Lưu ý để an toàn và đạt hiệu quả cao nên sử dụng GLYPHOSATE phun trên đất không trồng cây(trước khi trồng là tốt nhất). Còn ở vườn cây ăn quả lâu năm thì phun vào giữa 2 hàng cây và không phun vào lá cây hạn chế cháy lá cây.
Thuốc GLYPHOSATE là thuốc trừ cỏ hậu nẩy mầm (diệt cỏ sau khi cỏ đã mọc). Thuốc được bán trên thị trường chủ yếu dưới dạng lỏng đóng chai. Họat chất diệt cỏ của thuốc là muối Glyphosate isopropylamine. Do có tác động lưu dẫn nên sau khi phun, thuốc sẽ xâm nhập vào bên trong thân qua bộ lá và các phần xanh của cây cỏ rồi di chuyển đến tất cả các bộ phận của cây (kể cả bộ rễ nằm sâu dưới đất và thân ngầm), làm cho thối căn hành và thân ngầm nên diệt cỏ rất triệt để và hữu hiệu trong việc ngăn cản cỏ mọc trở lại. Mặc dù tác động diệt cỏ của thuốc có hơi chậm, sau khi phun thuốc 4-5 ngày (cỏ hàng niên) hoặc 7-10 ngày (cỏ đa niên) mới thấy cỏ chết, nhưng hiệu lực của thuốc lại kéo dài tới 2-3 tháng.
Câu hỏi 4: Vườn na 220 cây, gần đây thấy quả na bị thối đen trên phần cuống, ngọn na mới mọc cũng bị đen khô và héo, 1 số quả mới ra bị méo, dị dạng không tròn. Hỏi nguyên nhân và cách khắc phục?
Trả lời:
Nguyên nhân: Thưa bà con, với hiện tượng như trên theo tôi Vườn Na đã bị nhiễm bệnh do nấm gây ra vì triệu chứng ban đầu cho thấy quả na bị thối có màu đen ở phần cuống, mặt khác quả sinh trưởng kém, dị dạng là do nấm thán thư gây hại. Nấm thán thư khi phát sinh phát triển ngoài việc làm các tế bào thực vật bị phá hủy chúng còn tiết ra độc tố làm các tế bào này bị thối và có màu thâm đen(hiện tượng này cũng xuất hiện trên một số cây ăn quả như Xoài, Chôm chôm, Thanh Long, Đu đủ,Vải, Sầu Riêng…). Còn quả Na bị dị dạng là do quá trình vận chuyển tích lũy dinh dưỡng về quả bị cản trở do các tế bào bị phá vỡ cấu trúc các sợi liên bào không còn nguyên vẹn, mặt khác khi cây bị Nấm thán thư(colletotrichum) tấn công thì phytohoocmon của cây cũng bị ảnh hưởng dẫn đến Auxin không được vận chuyển đồng đều từ phôi hạt về các phía nên quả phát triển không đều dẫn đến méo mó dị dạng.
Cách khắc phục như sau:
- Thu nhặt hết tàn dư cây bệnh mang ra khỏi vườn tiêu hủy.
- Bà con cần phun một trong các thuốc như: AMISTAR TOP325SC, hoặc CARBAN 50SC, hoặc BAVISTIN 50FL, hoặc BENLATE 50WP, hoặc ANVIL 5SC,hoặc TOPSIN M 70 WP, hoặc SUMI EIGHT … Sử dụng thuốc theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Câu hỏi 5: Dưa hấu hơn 1 tháng tuổi có biểu hiện đốm lá màu nâu,vàng lá, cháy lá, phun thuốc Kasumin, Biolai nhưng không khỏi, số lượng cây bị 50%, đã bị hơn 1 tuần. Hỏi cách khắc phục?
Trả lời:
Với triệu chứng trên thì rất có thể cây dưa hấu bị bệnh đốm phấn do nấm gây hại.
Bà con nông dân phun thuốc trừ vi khuẩn Kasumin là không đúng vì đây là thuốc kháng sinh đặc hiệu trừ vi khuẩn, vì vậy cây không thể bớt bệnh được.
Bà con cần phun một trong các thuốc như sau cho Dưa hầu:
+ Phun ACROBAT MZ 90/600 WP; hoặc POLYRAM 80DF : 25-30g/bình 8 lít
+ Hoặc RIDOZEB 72WP : 25-30 g/bình 8 lít
+ Hoặc DITHANE XANH M45 80WP; hoặc MANOZEB 80WP: 30-40g/bình 8 lít.
Câu hỏi 6: Đậu tương trồng được 1 tháng nhưng cây không phát triển, gốc bị đen khô. Chưa sử dụng thuốc gì. Hỏi nguyên nhân và cách khắc phục?
Trả lời: Trong đất luôn tồn tại các nguồn gây bệnh đặc biệt là Nấm, theo thống kê có tới 80% cây lương thực, thực phẩm và cây Rau hoa màu bị bệnh là do Nấm gây ra. Đặc biệt là ở thời kỳ cây lá mầm đến cây con. Các loài nấm phổ biến trong đất gây bệnh đó là Nấm Fusarium, Rhizoctonia(dòng Rhizoctonia Solani thường gây bệnh trên cây lúa, ngô). Vì vậy với triệu chứng trên theo tôi có thể Đậu tương bị bệnh lở cổ Rễ do 2 loài nấm này gây nên đặc biệt là nấm Rhizoctonia Solani. Cổ rễ bị nấm gây hại thường bị thắt eo lại và dinh dưỡng không vận chuyển được trong các bó mạch làm cây khô đen và chết.
Biện pháp phòng và trị bệnh như sau:
- Không để ruộng bị đọng nước, ẩm ướt, đặc biệt là trên những chân ruộng trũng, ruộng luân canh với lúa nước.
- Cày bừa ruộng kỹ, bón thêm V�"I BỘT để giúp tiêu hủy nhanh tàn dư cây bệnh có sẵn trong đất từ vụ trước, phơi ải đất nếu điều kiện cho phép.
- Tránh xuống giống vào những thời điểm có mưa nhiều. Sau khi mưa nếu đất bị đóng váng nên tranh thủ xới xáo phá váng ngay.
- Xử lý hạt giống trước khi gieo bằng thuốc trừ nấm BENLATE50WP, hoặc BENDAZOL 50WP; hoặc VIBEN 50BTN...
-Khi phát hiện cây bị bệnh, có thể phun các lọai thuốc như: BAVISTIN 50FL; hoặc CARBAN 50SC; hoặc DEROSAL 50SC/60WP; hoặc VICARBEN 50BTN/50HP; hoặc BENLATE50WP; hoặc BENOTIGI 50WP; hoặc FUNDAZOLE 50WP; hoặc VALIDACIN 3L/5L/5SP; hoặcVALICIDE 3SL/5SL/5WP theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Câu hỏi 7: Rau muống trắng bị héo, cây rũ xuống, thối nhũn rồi chết. Hỏi nguyên nhân và cách khắc phục?
Trả lời: Căn cứ vào triệu chứng trên có thể khẳng định cây rau muống đã bị nhiễm bệnh thối nhũn, bệnh này do nấm gây ra. Bệnh diễn biến phức tạp và gây hại nặng trong điều kiện mùa mưa, đất ẩm và nhất là đất bị nhiễm bẩn, nhiễm độc.
Biện pháp phòng trừ như sau:
-Trước khi trồng cần cuốc đất phơi ải, bón phân hữu cơ hoai mục, chọn đất cao dễ thoát nước để trồng.
-Tăng cường sử dụng các nhóm phân bón sinh học để phun/bón cho cây trong các thời kỳ phát triển, hạn chế sử dụng phân hóa học
-Bón phân cân đối đa-trung vi lượng.
-Khi cây bị bệnh sử dụng một trong các thuốc trừ bệnh như: CANTHOMIL 47 WP, hoặc VIROXYL 58 BTN, hoặc KASUMIN 2 L, hoặc MAN 80 WP, ALFAMIN 25 WP,…để phun phòng trừ. Lưu ý bà con cần đảm bảo thời gian cách ly trước khi thu hoạch.
Câu hỏi 8: Cà chua đang ra hoa thì có biểu hiện bị nấm màu trắng ở gốc, thối gốc và thối ngang cây rồi chết, số lượng bị 10%, chưa sử dụng thuốc. Hỏi nguyên nhân và cách khắc phục?
Trả lời:
Với triệu chứng trên tôi cho rằng cà chua đã bị bệnh Héo Rũ do nấm Fusarium oxysporum gây ra. Cần phân biệt với bệnh héo rũ do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum-Bệnh này cũng làm cây cà chua bị héo rũ, héo xanh. Tuy nhiên do triệu chứng mà bà con đã mô tả ở phía gốc có xuất hiện màu trắng, thối gốc và thối ngang cây rồi chết-đây chính là các cành bào tử nấm đã sinh sản rất mạnh và có màu trắng. Còn bệnh héo xanh, héo rũ do vi khuẩn thì không có đặc trưng này. Việc phân biệt đúng bệnh sẽ giúp bà con lựa chọn đúng thuốc đặc trị bệnh, nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc BVTV.
Để khắc phục, bà con cần làm như sau:
-Nhổ bỏ những cây bị bệnh chết mang ra xa khu ruộng trồng tiêu hủy.
-Ngừng tưới nước và các loại phân bón.
-Phun một trong các thuốc như: NUSTAR 40EC, hoặc ZINCOPPER50WP, hoặc CANTHOMIL 47WP, hoặc CANAZOLE SUPER 320EC, hoặc MANCOZEB theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Câu hỏi 9: Vườn rau ngót bị thối rễ, lá úa vàng rồi rụng lá xuống, lá vàng từ phía gốc trở lên, cây chết gần hết vườn, chưa dùng thuốc gì. Hỏi nguyên nhân và cách khắc phục?
Trả lời: Với triệu chứng trên, theo Tôi đánh giá Rau ngót đã bị nhiễm một loại bệnh rất phổ biến đó là bệnh vàng lá, thối rễ do nẫm Fusarium gây nên. Đây là một loài nấm đa thực, gây hại rất nhiều cây trồng cạn (họ cà, họ dưa bầu bí...). Bào tử nấm tồn tại trong tàn dư và đất trồng và có thời gian sống đến hàng năm. Nấm xâm nhập vào bộ rễ cây trồng sau đó sinh trưởng mạnh làm các đoạn bó mạch của cây bị thối không lấy được nước và dinh dưỡng cho nên cây bị vàng lá, thối rễ. Bệnh bị nặng không có biện pháp BVTV can thiệp sẽ làm cây chết dần. Bà con lưu ý Nấm Fusarium phát triển mạnh trên đất khó thoát nước, đất chua nên khi trồng rau ngót cần lựa chọn đất cao rễ thoát nước và nên bón vôi 25kg/sào nếu đất chua.
- Phòng bệnh: Vì nấm bệnh tồn tại trong đất nên trước khi trồng nông dân cần phải có biện pháp xử lý đất nhằm hạn chế tối đa nguồn bệnh và lên luống cao.Tốt nhất nên sử dụng chế phẩm phân vi sinh chứa nấm đối kháng Trichodecma. Kết hợp phun qua lá chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái định kỳ 10-15 ngày/lần.
- Trị bệnh: Trên ruộng rau nếu thấy bệnh chớm xuất hiện (cây ngừng sinh trưởng, lá gốc vàng, một số cành, ngọn bị héo dần, gốc thâm) cần sử dụng một số thuốc hoá học có hiệu lực, hiệu quả cao như: Amistar- top 325 SC, Help 325 SC, Nativo 750WG, ANVIL 5SC ROVRAL 50WP, hoặc ANTRACOL 70WP, hoặc FUDAZON 50WP…
*******************************************************
Mọi thắc mắc xin gửi về hòm thư: vuonsinhthaitrungviet@gmail.com hoặcphamcongkhai1249@gmail.com
K.s Phạm Công Khải 0976.804.678
|
